Creëer een positieve talentspiraal; innovatieve handvatten voor het werken met kinderen met autisme spectrum stoornis in de klas

Leerkrachten van basisscholen ervaren handelingsverlegenheid bij het lesgeven aan leerlingen met autisme spectrum stoornis (ASS). Dit is een urgent probleem, want sinds de invoering van de Wet Passend onderwijs in 2014 zijn leerkrachten in het regulier onderwijs zelf verantwoordelijk voor het aanbieden van een passend onderwijsaanbod voor alle kinderen en worden leerkrachten in het speciaal (basis-)onderwijs geconfronteerd met zwaardere problematiek. Bovenstaande sluit aan bij de thema?s ?adaptief onderwijzen? en ?talentontwikkeling?, die hoog op de agenda staan van landelijke en regionale onderwijsinstellingen.
De vraag die leerkrachten stellen is: Hoe zorg ik ervoor dat kinderen met ASS zelfstandig werken in de klas, zodat zij het optimale halen uit zichzelf en mee kunnen komen met de rest van de klas? Een voorbeeld van deze vraag is te vinden op zien op deze video: https://vimeo.com/138308381 (Wachtwoord: Raak040915).
Om deze vraag te beantwoorden, wordt in dit project de TalentenKracht werkwijze uitgewerkt. Hiermee leert de leerkracht de verborgen talenten boven te halen bij de leerling met ASS en tegelijkertijd het talent bij zichzelf om de leerling met ASS adequaat te kunnen coachen. Hierdoor ontstaat een positieve talentspiraal.
Het project wordt uitgevoerd door een consortium bestaande uit de schoolbesturen van RENN4 Noord-Nederland, SCSOG Groningen en COG Assen, het lectoraat Leren en Gedrag ingebed in het Lectoraat Integraal Jeugdbeleid (IJB), de Pedagogische Academie en Toegepaste Psychologie van de Hanzehogeschool Groningen, Orthopedagogiek van de Rijksuniversiteit Groningen en de onderzoeksafdeling van RENN4.
Na afloop van dit project kunnen leerkrachten een positieve talentspiraal op gang brengen in de dagelijkse klassenpraktijk. Ook hebben zij de beschikking over een methode netwerkleren, waarmee op een duurzame manier gewerkt kan worden aan professionalisering wat betreft het werken met kinderen met ASS. Via diverse kanalen wordt de kennis beschikbaar gesteld voor een bredere groep scholen en het onderwijs- en onderzoeksveld.

Eindrapportage

Het doel van het project was antwoord te geven op de vraag van leerkrachten: 'Hoe zorg ik ervoor dat kinderen met autisme spectrum stoornis (ASS) zelfstandig werken in de klas, zodat zij het optimale halen uit zichzelf en mee kunnen komen met de rest van de klas?' Kern is dat de leerkracht leert de verborgen talenten boven te halen bij de leerling met ASS en tegelijkertijd het talent bij zichzelf ontwikkelt om de leerling met ASS adequaat te kunnen coachen. In dit project deden leerkrachten dat door te werken met een aantal strategieën die kunnen worden toegepast in de interactie in de klas met kinderen met ASS. Hierdoor werd een positieve talentspiraal op gang gebracht, waarbij de leerling met ASS meer ruimte kreeg om talenten te laten zien en de leerkracht zelf nieuwe kwaliteiten ontdekte om kinderen met ASS te onderwijzen. Een belangrijke pijler van de werkwijze was collegiale coaching met behulp van videofeedback, waardoor leerkrachten doelgericht gingen werken en bewust werden van hun eigen handelen in de lespraktijk. Daarnaast deelden de leerkrachten uit het project hun kennis in netwerkbijeenkomsten waarbij experts waren uitgenodigd. Het project heeft good practice voorbeelden over het werken met leerlingen met ASS in de klas en een werkwijze waarmee de leerkrachten duurzaam kunnen professionaliseren met behulp van collegiale coaching en netwerkleren opgeleverd. Via diverse kanalen is de kennis beschikbaar gesteld voor het onderwijs- en onderzoeksveld.